اتوکد یک نرم افزار نقشه کشی به کمک کامپیوتر(Computer Aided Drafting) است که بوسیله شرکت Autodesk تولید شده است. از طریق سایت web.autodesk.com میتوان بدون نصب نرم افزار اتوکد و به صورت آنلاین از آن استفاده کرد.

دستورات انوکد را می توان هم از طریق منوها اجرا کرد و هم اینکه از طریق خط فرمان (Command Line) آن‌ها را اجرا کرد.

دستور line برای رسم خط به کار می رود. اگر از طریق خط فرمان بخواهیم این دستور را اجرا کنیم فقط کافی است حرف L را تایپ کنیم و Enter بزنیم.

تذکر: یک دستور اتوکد را از هر روشی که اجرا کنید (از طریق منو یا نوارابزار یا از طریق خط فرمان)، بعد از آن حتما باید نگاه شما به خط فرمان باشد. چون هر دستور اتوکد هنگام اجرا پیام‌هایی را در خط فرمان نشان می‌دهد که ما با خواندن اون پیام‌ها و سپس یا انتخاب یک گزینه از داخل آن و یا وارد کردن یک مقدار با صفحه کلید یا ماوس، اجرا دستور را تکمیل کنیم.

فعال کردن Ortho (محدود کردن مسیر ترسیم خط به مسیرهای مستقیم): در حالت پیش فرض می‌توان با استفاده از ماوس جهت خط را به هر سمتی که خواستیم در نظر بگیریم. اما در صورت روشن بودن Ortho فقط می‌توانیم با استفاده از ماوس خط را به صورت مستقیم در جهت افقی یا عمودی ترسیم کنیم.

نکته: کلید میانبر روشن کردن Ortho کلید F8 است. با فشردن مجدد همین کلید می‌توان آن را خاموش کرد.

حذف خط هایی که اشتباه ترسیم شده در حین اجرا: ممکن است هنگام استفاده از دستور Line تکه خطی را اشتباه ترسیم کرده باشید، در این هنگام می‌توانید با تایپ کردن حرف U به معنای Undo و زدن Enter، بدون قطع شدن فرمان Line، یه مرحله به عقب برگردید.

ترسیم دایره:

با استفاده از دستور Circle می‌توانیم دایره‌ها را ترسیم کنیم. با این دستور به چند طریق می‌توانیم دایره را ترسیم کنیم:

یک) Center,Radius : در این حالت با مشخص کردن محلِ (مختصاتِ) مرکز دایره و سپس شعاع دایره آن را ترسیم می‌کنیم. روش اجرا: دستور Circle را اجرا می‌کنیم، سپس مرکز دایره را به آن نشان می‌دهیم و در ادامه شعاع دایره را تایپ می‌کنیم.

دو) Center,Diameter: در این حالت با مشخص کردن محلِ (مختصات) مرکز دایره و سپس قطر دایره آن را ترسیم می‌کنیم. روش اجرا: دستور Circle را اجرا می‌کنیم. ابتدا مرکز دایره را مشخص می‌کنیم، سپس در خط فرمان به پیام ظاهر شده دقت می‌کنیم و روی Diameter کلیک می‌کنیم و در نهایت اندازه قطر دایره را تایپ می‌کنیم تا دایره ترسیم گردد.

سه) 3Points: در این حالت با مشخص کردن مختصات سه نقطه از دایره آن را ترسیم می‌کنیم. روش اجرا: ابتدا فرمان Circle را اجرا کنید و سپس در خط فرمان گزینه 3P را انتخاب کنید. در ادامه به ترتیب نقطه اول و دو و سومی که دایره باید از آن‌ها گذرکند را مشخص کنید.

چهار) TTR: این روش برای رسم دایره‌هایی استفاده می‌کنیم که شعاع آن‌ها معلوم است و می‌خواهیم بر دو شی‌ء دیگر مماس ترسیم شود (مثلا رسم دایره‌ای که بر دو دایره دیگر مماس است، یا دایره‌ای که بر یک خط و یک دایره دیگر مماس است). روش اجرا: فرمان Circle را اجرا کنید و سپس در خط فرمان گزینه Ttr(Tangent,Tangent,Radius) را انتخاب کنید. در ادامه با کلیک کردن نشان دهید که این دایره بر چه شکل‌هایی باید مماس گردد، بعد از انتخاب دو شکلی که دایره باید بر آن‌ها مماس شود، درنهایت اندازه شعاع دایره را تایپ کنید.

ترسیم کمان: با استفاده از دستور ARC می‌توانیم کمان به 11 روش مختلف ترسیم کنیم. برای اجرای این فرمان کافی است در خط فرمان حرف A را تایپ کنیم. برخی از مهم‌ترین روش‌های رسم کمان عبارتند از:

الف) 3Point: رسم کمانی که نقطه شروع و نقطه پایان و یک نقطه دیگر بین شروع و پایان معلوم است. روش اجرا: فرمان Arc را اجرا می‌کنیم، سپس نقطه شروع کمان را مشخص می‌کنیم، در ادامه یک نقطه میانی دلخواه از کمان، و در نهایت هم مختصات انتهای کمان را مشخص می‌کنیم.

ب) Center,Start,Radius: رسم کمانی که مختصات مرکز و شروع و همچنین اندازه شعاع آن معلوم است. روش اجرا: فرمان Arc را اجرا کنید و سپس حرف C را تایپ کنید و Enter بزنید تا Center فعال شود. سپس مرکز کمان را مشخص کنید، در ادامه نقطه شروع کمان را نشان دهید، در نهایت حرف R را تایپ کنید و اندازه Radius یعنی شعاع دایره را وارد کنید.

ج) Center,Start,End: رسم کمانی که مختصات مرکز و شروع و پایان آن مشخص است. روش اجرا: فرمان Arc را اجرا کنید و سپس حرف C را تایپ کنید و Enter بزنید تا Center فعال شود. سپس مرکز کمان را مشخص کنید، در ادامه شروع کمان را مشخص کنید و در نهایت پایان کمان را مشخص کنید.

پاک کردن یک شیء: با استفاده از دستور Erase می‌توانیم کل یک چیز (شیء) ترسیم شده را پاک کنیم. روش اجرا: فرمان Erase را اجرا کنید، روی شیء مورد نظر کلیک کنید تا انتخاب شود، اگر اشِیاء دیگری را هم می‌خواهید انتخاب کنید، با نگه داشتن کلید Shift بقیه را نیز با کلیک کردن انتخاب کنید و در نهایت کلید Enter را کلیک کنید تا همه اشیایی که انتخاب کردید پاک شوند.

پاک کردن بخشی از یک شیء: با استفاده از دستور Trim می‌توانیم بخشی از یک شیء را پاک کنیم (نه همه آن، بلکه بخشی از آن). معمولا باید بخشی که می‌خواهیم پاک کنیم، بین دو چیز محصور باشد. مثلا بخشی از یک دایره را دایره که بین دو تا خط قرار دارد را می‌توانیم با دستور Trim به راحتی پاک کنیم.

رسم شکل موازی: اگر مثلا یک خط دارید و بخواهید خطی موازی با آن بکشید، می‌توانید از دستوری به نام Offset استفاده کنید یا مثلا اگر یک دایره‌ای دارید و می‌خواهید دایره‌ای موازی با آن ترسیم کنید، و یا در موارد مشابه دیگر، می‌توانید دستور Offset استفاده کنید.

مراحل اجرای دستور Offset: برای اجرای دستور Offset از طریق خط فرمان، کافی است حرف O را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید. در ابتدای اجرای این دستور، باید فاصله شکل موازی (Offset Distance) را وارد کنید و Enter بزنید. بعد از آن شکل را انتخاب می‌کنیم، سپس در جهتی که می‌خواهیم شکل موازی را رسم کنیم، یک کلیک کنیم).

بزرگنمایی (Zoom) بخشی از نقشه: با استفاده از فرمان Zoom می‌توانید کل نقشه یا بخشی از آن را بزرگ یا کوچک نمایید. این فرمان روش‌های مختلفی دارد اما ساده‌ترین روش‌ها را در این‌جا توضیح می‌دهیم:

روش Zoom Window: این روش برای بزرگنمایی یک ناحیه مستطیلی به کار می‌رود. روش اجرا: حرف Z ر تایپ کنید تا فرمان Zoom اجرا شود. سپس با Drag & Drop یک پنجره دور ناحیه موردنظر بکشید پس از رها کردن ماوس، آن ناحیه Zoom می‌‍‍‌‌‌شود.

روش Zoom All: این روش زمانی به درد می‌خورد که بخواهید کل ناحیه ترسیم را به همراه کل نقشه‌ای که روی آن ترسیم کرده‌اید، در صفحه دیده شود. مثلاوقتی که بخشی از نقشه را Zoom کرده باشید و حالا بخواهید کل نقشه را روی صفحه بیاورید. روش اجرا: حرف Z را بزنید تا فرمان Zoom اجرا شود. سپس در خط فرمان روی کلمه All کلیک کنید.

روش Zoom Extends: این روش مانند روش Zoom All است با این تفاوت که فقط آن قسمت از ناحیه ترسیم را در صفحه نشان می‌دهد، که شامل نقشه ترسیم شده باشد و نقشه را تا اندازه‌ای بزرگ می‌کند که از صفحه خارج نشود.

کمک رسم‌ها: کمک رسم‌ها به ما امکان می‌دهند که مختصات نقاطی که ویژگی‌های خاصی دارند، مانند مرکز دایره، وسط خط، انتهای خط، پای عمود و …. را پیدا کنیم. به عنوان مثال فرض کنید یک دایره و یک خط ترسیم کرده‌اید و اکنون می‌خواهید خط دیگری از مرکز دایره به یک انتهای خط قبلی ترسیم کنید. برای اینکار فرمان Line را اجرا کنید و سپس کمک رسمی به نام Center Point را فعال کنید و سپس ماوس را به دایره نزدیک کنید و پس از ظاهر شدن نشانه رنگی راهنما، کلیک کنید. با این کار خطی از مرکز دایره شروع می‌شود. در ادامه کمک رسمی به نام End point را فعال کنید و ماوس را به انتهای مورد نظر خط قبلی نزدیک کنید و کلیک کنید. بعد از ظاهر شدن مربع رنگی راهنما کلیک کنید. با این کار خطی که از مرکز دایره شروع شده کرده بودیم، به انتهای خط قبلی وصل می‌شود.

تذکر: در زبان انگلیسی به کمک رسم‌ها Object Snaps گفته می‌شود، درحالی که معنای آن به فارسی “گیره‌های موضعی” است. با این حالا در فارسی به آن‌ها کمک رسم گفته می‌شود.

نحوه فعال کردن کمک رسم‌ها: روش‌های مختلفی برای فعال کردن کمک رسم‌ها در مواقع نیاز وجود دارد. روش اول: یک راه آن است که در موقع نیاز به یک کمک رسم، یک عبارت سه حرفی که مختص آن کمک رسم هست را تایپ کنیم. مثلا کمک رسمی به نام Mid Point وجود دارد که با آن می‌توانیم وسط یک خط یا کمان را پیدا کنیم. برای فعال کردن آن کافی است عبارت Mid را بنویسیم.

روش دوم: در اتوکد نسخه نصبی با نگهداشتن دکمه Shift و راست کلیک یک منوی عمودی باز می‌شود و لیستی از کمک رسم‌ها را نشان ‌می‌دهد و شما می‌توانید کمک رسم مورد نظر را انتخاب کنید.

روش سوم: در اتوکد نصبی نوار ابزاری در پایین صفحه وجود دارد که از طریق آن می‌توانید کمک رسم مورد نظر را انتخاب کنید.

روش چهارم: با دستوری به نام OSnap می‌توانید بعضی از کمک رسم‌ها را به صورت خودکار درآورید تا نیازی به فعال کردن آن نباشد و آن‌ها همیشه به طور خودکار فعال باشند. برای اجرای سریع این دستور کافی است در خط فرمان دستور OS را تایپ کنید. در اتوکد آنلاین (Web AutoCAD) در پایین صفحه دکمه Osnap را بزنید و در منوی عمودی باز شده آن کمک رسم‌هایی که می‌خواهید خودکار شوند را تیک بزنید.